Ծաղիկներ, որոնք կարելի է նաև սննդի մեջ կիրառել (Լուսանկարներ)
Նաստուրցիա
Այս բույսը հարուստ է C վիտամինով, հանքային նյութերով և հատկապես երկաթով: Նարնջագույն այս ծաղիկները հետաքրքիր սուր բույր և թեթևակի կծու համ ունեն, որը նախորդ հարյուրամյակում եվրոպացիների կողմից որպես ախորժակ առաջացնող ծաղիկ է համարվել: Ֆրանսիացիներն առաջինը նաստուրցիան խոհանոցում կիրառեցին և մինչև օրս նրանք այդ ծաղիկը օգտագործում են աղցանների մեջ` դրանց կծվություն հաղորդելու նպատակով: Կնճռոտված ընկույզի տեսք ունեցող խոշոր, չհասած սերմերը խաշում են քացախի մեջ և այդ կերպ փոխարինում թթու դրած կապարին: Այն հիասքանչ կծու համեմունք է ձկան կամ մսի համար: Մարինացված նաստուրցիայի սերմերը ավելացնում են նաև ձկնային աղցանների, բանջարեղենային ճաշատեսակների, կծու սոուսների և մայոնեզի մեջ: Նաստուրցիայի կիրառումը սննդի մեջ հատկապես տարածված է Մեծ Բրիտանիայում և Հարավային Ամերիկայում:
Նաստուրցիայի չորացրած և աղացած ծաղիկները և տերևները հիասքանչ համեմունք են առաջին և երկրորդ կերակրատեսակների համար: Չորացրած ծաղիկներն ավելացնում են տնային գինիների մեջ, որից բուրումնավետ թեյ է ստացվում:
Ինչպես աճեցնել
Միամյա և տարատեսակ ձևեր ունեցող բույս է: Լավ աճում է ոչ հարուստ հողում ինչպես լավ լուսավոր պայմաններում, այնպես էլ մասնակի ստվերի դեպքում և ծաղկում է հունիսից հոկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում: Իսկ ցանքը կատարվում է մայիս ամսին: Սակայն ծաղիկները որևէ կերակրատեսակի մեջ կիրառելիս պետք է վստահ լինել, որ այն էկոլգիապես մաքուր է, մշակված չէ թունաքիմիկատներով և այլ քիմիական միացություններով: Այդ իսկ պատճառով լավագույն տարբերակը բույսերն ինքնուրույն աճեցնելն է:
Կծու աղցան նաստուրցիայով և կանաչ սոխով
Անհրաժեշտ է`
Վարունգախոտ (գաղտրիկ, ասպիրակ)
Այս բույսն այդ կերպ անվանվել է իր հոտի պատճառով, քանի որ թարմ վարունգի հոտ է հիշեցնում: Տերևները և ընձյուղը С և А վիտամիններ են պարունակում, կալիումի աղ, շաքար, ճարպային թթուներ, կարոտին, եթերային յուղեր և այլն: Վարունգախոտի կիրառումը վերականգնում է ուժերը, կարգավորում սրտի աշխատանքը: Երիտասարդ տերևներն ավելացվում են աղցանների, խառնախորտիկի, մածնաբրդոշի, ինչպես նաև ապուրների մեջ: Վարունգախոտն առանձնահատուկ կերպով համադրվում է կաղամբի և վարունգի հետ: Աստղի ձև և կապույտ տերեփուկի երանգ ունեցող ծաղիկները կիրառվում են պունշերի, լիմոնադների, օշարակների, սառը ապուրների, պանրային թխվածքաճաշերի, ինչպես նաև ջինի հիմքով կոկտեյլների մեջ: Բացի այդ այս բույսից հանգստացնող թեյ են պատրաստում, ավելացնում գինու մեջ, որը օրիգինալ և թեթևակի սուր հոտ է ստանում:
Ինչպես աճեցնել
Միամյա, մեղրաբույս է, որը հարկավոր է տնկել ձմռանը կամ վաղ գարնանը: Այս բույսը քմահաճ չէ` չի վախենում ցրտից և չորությունից և հեշտությամբ է բազմանում:
Միջնադարում ասպետական զինամրցումների մասնակիցները մարտ էին դուրս գալիս վարունգախոտով թեյ խմելուց հետո և իրենց վրա կապույտ ծաղիկներ զարդարելով: Իսկ Հին Հռոմում արշավների ընթացքում զինվորականների սննդակարգում նրանց ոգու ամրապնդման նպատակով վարունգախոտ էին ավելացնում:
Վարունգախոտով և քաղցր տաքդեղով աղցան
Անհրաժեշտ է`
Վարունգախոտով, լոլիկով և ընկույզով աղցան
Անհրաժեշտ է`
Ճակնդեղով և վարունգախոտով աղցան
Անհրաժեշտ է`
Ծաղիկների շաքարապատման եղանակ
Հարկավոր է ծաղիկները լվացել և թղթե սրբիչով չորացնել: Թխվածքները ձևավորելու նպատակով զարդարանքներ ստանալու համար թեթևակի հարել ձվի սպիտակուցը և բարակ վրձնի օգնությամբ դրանով ամբողջությամբ պատել ծաղկաթերթերը: Այնուհետև դրանք մաղիկի օգնությամբ շաքարի փոշով պատել: Սննդային ներկանյութերի միջոցով կարելի է նախօրոք շաքարի փոշուն անհրաժեշտ երանգ տալ:
Մարգարտածաղիկներ
Այս ծաղիկների թեթև ընկույզի համը յուրահատուկ համ է փոխանցում կանաչ աղցաններին, մակարոնեղենից պատրաստված կերակրատեսակներին և բրնձին: Մարգարտածաղկի վարդագույն և սպիտակ ծաղկաթեթիկները կարելի է օգտագորրծել որպես նախշեր: Դրանցով պատում են աղցանները, բաց բուտերբրոդները, մատուցելուց առաջ եփած բանջարեղենը և այլն:
Ինչպես աճեցնել
Այս երկամյա բույսն աճում է ցանկացած հողում, թե արևի լուսավոր պայմաններում և թե մասնակի ստվերում: Ծաղկում է մայիսից հունիս ընկած ժամանակահտվածում և շատ հեշտությամբ էլ բազմանում է:
Գեղօրաշուշան
Չինաստանում գեղօրաշուշանը սննդի մեջ վաղուց է կիրառվում, ընդ որում ամբողջությամբ` կանաչը, արմատները և ծաղիկները: Երիտասարդ տերևներն ունեն քաղցր համ և գերազանց համադրվում են կանաչեղենի հետ: Այդիսկ պատճառով դրանք հիմնականում ավելացվում են բանջարեղենային աղցաններին: Սակայն գլխավոր դելիկատեսը գեղօրաշուշանի ծաղիկներն են: Կանաչ կոկոնները աղում են վարունգների նման, որոնց համով շատ նման են: Գեղօրաշուշանից պատրաստված խավիարը համով սմբուկի խավիար է հիշեցնում, սակայն շատ ավելի կծու և համեղ է:
Ինչպես աճեցնել
Այս բազմամյա բույսի աճի համար հարմար է ցանկացած հող, սակայն լավագույնս այն աճում է լուսավոր պայմաններում: Գեղօրաշուշանը անփոխարինելի է ծույլ և զբաղված այգեպանների համար, քանի որ առանց որևէ խնդրի կարող է աճել:
Չինացի բժիշկները ցիռոզով և հեպատիտով տառապող հիվանդներին խորհուրդ են տալիս իրենց ամենօրյա սննդակարգում գեղօրաշուշան օգտագործել, քանի որ այն չափազանց օգտակար է լյարդի համար:
Գեղօրաշուշանով խավիար
Անհրաժեշտ է`
Գեղօրաշուշանի տերևներով և նարնջով աղցան
Վաղենակ (կալենդուլա)
Յուրօրինակ հոտով օժտված նարնջագույն ծաղիկների մանր ծաղկաթեթերը գլխավորապես ավելացնում են մսով և ձկնային ապուրներին, մակարոնեղենից և բրնձից պատրաստված կերակրատեսակներին և բանջարեղենային աղցաններին:
Անյուտայի աչիկներ (վիոլա)
Շնորհիվ քաղցր համի և դեկորատիվության այս բույսի ծաղիկները իրենց ուրույն տեղն են գտել դեսերտի սեղանի վրա: Այն ավելացնում են մրգային աղցանների մեջ, կիրառում են տորթեր և պաղպաղակներ զարդարելու համար: Կարելի Է սառեցնել սառույցի պատրաստման տարաների մեջ, ինչպես նաև շաքարապատել:
Ինչպես աճեցնել
Բազմամյա բույս է, որը աճում է որպես միամյա կամ երկամյա բույս` ցանկացած հողում: Աճում է ինչպես արևի ճառագայթների ներքո, այնպես էլ ստվերում: Ծաղկում է գարնանը:
Բուրումնավետ խորդենի
Գոյություն ունեն բուրումնավետ խորդենիի բազում տեսակներ, որոնցից յուրաքանչյուրը տարբերվում է իր սեփական համով և անկրկնելի բուրմունքով: Կան վարդի, կիտրոնի, անանուխի, նարնջի, խնձորի և անգամ մշկընկույզի հոտ ունեցող խորդենիներ: Բուրումնավետ տերևներն ավելացնում են ամենատարբեր կերակրատեսակների մեջ: Խորդենու տերևներով և ծաղիկներով կարելի է պատել աղանդերները: Խորդենին կարելի է օգտագործել նաև զովացուցիչ ըմպելիքներ կամ կոկտեյլներ պատրաստելիս:
Բուրումնավետ նարդոս
Նարդոսի տերևները կիրառում են որպես համեմունք` ավելացնելով աղցանների, խմիչքների, մսային և բանջարեղենային կերակրատեսակների մեջ: Նադոսի ծաղիկներ կարելի է լցնել շամպայնի գավաթի մեջ, զարդարել շոկոլադե աղանդերները, տորթերն ու պաղպաղակը:
Վարդեր
Միջին Ասիայի խոհարարները վարդը խոհարարության մեջ վաղուց են կիրառում: Ծաղկաթեթիկները հավաքում են արևածագին և միանգամից այն մշակում` թանկարժեք հոտը չկորցնելու նպատակով: Այնուհետև բուրումնավետ վարդագույն ջուրը օգտագործում են էկզոտիկ ջեմերի մեջ, ինչպես նաև դրանից զոհացուցիչ և թարմացնող ըմպելիքներ ստանում: Բոլորին քաջ հայտնի է վարդի մուրաբան: Վարդի ծաղկաթեթիկները կարելի է ավելացնել մրգային աղցանների մեջ, որը կարող է ազնվամորու կամ մեղրի համ հիշեցնել: Վարդը կարող է յուրահատուկ համ փոխանցել պաղպաղակին և ըմպելիքներին: Վերջապես ծաղկաթեթերով կարելի է զարդարել սպագետին:
Վարդի ծաղկաթեթերով աղդանդեր
Վարդի լիկյոր
