Պետք էր գոնե մեկ անգամ դուրս գալ Ալթայի երկրամասից հասկանալու, թե որքան հեռու է այն աշխարհից: Բառնաուլը, ուր Մարիամը տեղափոխվել էր Թբիլիսիից, մինչ այդ իր համար սովորական մի քաղաք էր, և միայն այն ժամանակ, երբ ընտանիքով առաջին անգամ մեկնեց Սոչի հանգստանալու, հասկացավ, թե որքան հեռավոր ու ցուրտ է Սիբիրը:

Մարա Աբրահամյանը 6 տարեկան էր, երբ ընտանիքը 90-ականների սկզբին տեղափոխվեց Մոսկվա: Պատճառը ոչ միայն ցուրտ ու մութ տարիներն էին, այլև այն, որ Մարան հիվանդ էր, և այստեղ բուժվելու շանսերը քիչ էին:

Հայրենադարձության մեր հոդվածաշարի շրջանակներում հաճախ ենք ներկայացնում աշխարհի տարբեր ծայրերից հայրենիք վերադարձած հայերի պատմությունը, Հայաստանում նրանց գործունեությունն ու հաջողությունները, երբեմն էլ որոշ ժամանակ անց նույն հերոսին նորից ենք անդրադառնում: Նախ` պարզ է դառնում, որ հայրենադարձը չի հիասթափվել ու հեռացել, ինչպես ակնկալում են որոշ հոռետեսներ, բացի այդ, ուրախությամբ արձանագրում ենք, թե ինչ նոր ծրագրեր ու ձեռքբերումներ նա ունի հայրենիքում:

Շատերը կհիշեն «Շանթ» հեռուստաընկերության «Պարիր, թե կարող ես 3» նախագծի հաղթող Արմինա Խաչատրյանին` իր վառ, յուրօրինակ կերպարով: Սակայն պարզվում է` Արմինան ոչ միայն լավ պարող է, այլև լավ մարդ և լավ հայ, որը նախագծի շնորհիվ Իսրայելից Հայաստան գալով` որոշել է մեկընդմիշտ մնալ հայրենիքում ու իր լուման ներդնել երկրի զարգացման գործում:

Եթե շաբաթվա աշխատանքային օրերին այցելեք Վերնիսաժ, ապա նախկինի պես ամայի սեղանիկների չեք հանդիպի: Այժմ շաբաթվա 5 օրերին այնտեղ իրենց աշխատանքներն են ներկայացնում սիրիահայերը` սկսած հագուստից և վերջացրած զարդերով ու սպասքով:

Լոռի Ալվանդյանը ծնվել է Նյու Ջերսիում: Նրա բեյրութահայ ու թեհրանահայ ծնողները 80-ականներին հանդիպել են Միացյալ Նահանգներում, ամուսնացել ու մնացել այնտեղ: Լոռին խոստովանում է, որ իր ծնողները երբեք ակտիվ չեն եղել հայ համայնքում, իսկ ինքն ընդհանրապես համայնքի հետ որևէ կապ չի ունեցել: Անգամ հայերեն չի իմացել ու չի շփվել հայրենակիցների հետ:

Հոկտեմբերի 19-ին կմեկնարկի Դասական Երաժշտության 8-րդ Փառատոնը` նվիրված Հայոց Մեծ Եղեռնի 100-րդ Տարելիցին:

Սարգիս Ռշտունին համոզված է, որ եթե անգամ Սիրիայում պատերազմ չլիներ, միևնույն է, ինքը գալու էր Հայաստան։ Այդ որոշումը նա կայացրել է դեռևս 2008 թ., երբ առաջին անգամ կամավորական ծրագրով եկել է հայրենիք և հասկացել, որ այլևս Սիրիայում անելիք չունի։

2006 թվականին 19-ամյա Վարանդ Կանդիլյանը Սիրիայի Հալեպ քաղաքից տեղափոխվում է Հայաստան: Երիտասարդական բուռն ու թռի-վռի կյանքն այլևս նրան չէր գրավում, նա ուզում էր հիմնովին փոխել իր կյանքը: Եվ այն միտքը, որ ծնողներն իրեն Հայաստան էին ուղարկելու մեն-մենակ, հենց իր սրտով էր: Նա ուզում էր իր ապագան իր ձեռքով կառուցել: Չէ՞ որ ժամանակն էր իրական կյանք մուտք գործելու:

Սիրիական ճգնաժամի առաջին տարիներից սկսած, Հայաստան ժամանեցին բազմաթիվ հայեր: Սակայն մինչև այժմ կան անլուծելի խնդիրներ, որոնց պատճառով սիրիահայերի մշտական բնակությունը Հայաստանում դառնում է անհնարին:

Անի Քալաֆյանը ծնվել է Միացյալ Նահանգներում, 1987 թ.: Նա Հայաստան է տեղափոխվել մեկ տարի առաջ: Պատմում է, որ այնտեղ առանձնապես հայ համայնքի հետ շփում չի ունեցել: Ապրելով Սան Ֆրանցիսկոյում, որտեղ հայկական համայնքը համեմատաբար ավելի նոսր է, անգամ նորմալ հայերեն չի խոսել, հաճախել է ամերիկյան դպրոց, քանի որ հայկական դպրոցներ քիչ կան և հեռու են իրենց բնակության վայրից, սակայն այդ ամենը չի խանգարել, որ նա հետաքրքրվի հայոց պատմությամբ ու Հայաստանով:

Վիգեն Փիլիպոսյանը Հալեպի կենտրոնում հագուստի խանութներ ուներ, որտեղ վաճառվում էր ոչ միայն արտերկրից բերված կանացի հագուստ, այլև սեփական արտադրանքը՝ կանացի մարզական հագուստ: «Ջիլ» կոչվող խանութների ցանցը, որ արաբերեն նշանակում է «սերունդ», Հալեպում մեծ հեղինակություն ուներ: Գործը չափազանց հաջող էր, հատկապես Բայրամի օրերին առևտուրը հասնում էր գագաթնակետին: Վերջին տոներից առաջ Վիգենը սովորականի պես հագուստի մեծ խմբաքանակ էր ներկրել, նաև սեփական հագուստն արտադրել և սպասում էր վաճառքի հաջող օրերին: Սակայն, ...

«Հայաստանի շուկան շատ փոքր է, մենք սովոր ենք 25 միլիոնանոց շուկայի»,- ասում է սիրիահայ Աշոտ Փալուլյանը, որը Հայաստանում զբաղվում է սիրիական համեմունքների վաճառքով և որոշ ապրանքատեսակների արտադրությամբ:

Իսրայելը լավ երկիր է, բայց Հայաստանն ավելի լավն է: Սա ասում է մի 25-ամյա երիտասարդ, որը 8 տարեկանից ապրել է հրեաների երկրում:

Ղազար Հակոբյանը 12 տարեկան էր, երբ 1994 թ. ընտանիքը Հայաստանից տեղափոխվեց նախ Ուկրաինա, ապա հաստատվեց Մոսկվայում: