Խաչակրաց արշավանքները, չնայած կարգախոսին, բնավ Ավետյաց երկիրն ազատագրելու նպատակ չէին հետապնդում: Դրանք Եվրոպայում աջացած սոցիալական, քաղաքական ճգնաժամի հետևանք էին:

Նոյեմբերի 28-ին «Անկախում» տեղեկություն հրապարակվեց մի երևելի հայուհու` Ռուբինա Արեշյան-Օհանջանյանի` բժիշկ, քաղաքական գործիչ, անկախ Հայաստանի Հանրապետության երրորդ վարչապետ Համո Օհանջանյանի կնոջ մասին, որը քաղված էր Ռուբեն Շուխյանի ֆեյսբուքյան էջից : Սա առիթ էր, որ հիշեինք Ախալքալաքի նշանավոր Օհանջանյան ընտանիքի ևս մի խիզախ կնոջ` Համո Օհանջանյանի քրոջ` Սաթենիկ Օհանջանյանի մասին:

Առյուծ Մհերը (կամ առյուծաձև) հին հայկական հեթանոսական «Սասնա ծռեր» առասպելի արքան է, ով սպանեց առյուծին անզեն ու ստացավ «առյուծաձև» անունը: Առյուծ Մհերը էպոսի հերոս Դավթի հայրն է (հայտնի նաև փոքր Դավիթ անունով): Նա է մարմնավորում ազնիվ, խելացի և ինքնազոհ հայր-արքայի կերպարը:Հայկական էպոսում կարդում ենք. «Քանզի ցորենի հատիկն ընկնելով գետնին եթե չի մահանում` միայնակ է մնում, բայց եթե մահանում է, պտուղ է տալիս»: Առյուծ Մհերը ներկայացնում է բնության ուժն ու շիտակությունը, որ պտուղ է տվել իր որդու՝ Դավիթի ...

Ստամբուլը՝ պատմական Կոստանդնուպոլիսը, աշխարհի ամենաբազմազգ, միաժամանակ բազմամշակույթ քաղաքներից է: Կոստանդնուպոլիսը շուրջ հազար տարի եղել է Բյուզանդական կայսրության մայրաքաղաքը, սակայն այնտեղ միայն բյուզանդացիներ չեն բնակվել, այլև հայեր, հույներ, արաբներ, որոնք խոր հետք են թողել քաղաքի ճարտարապետության վրա:

Գաղտնիք չէ, որ Կիլիկիայի հայկական թագավորությունը կարևոր նշանակություն ունեցավ խաչակրաց արշավանքների համար: Խաչակիրները գուցե ավելի մեծ ընդունելություն էին գտնում Հայաստանում, քան որևէ այլ տեղ:

Թուրքական բռնակալության դեմ հայերի ազատագրական պայքարը բազում հերոսական էջեր ունի: Բայց կա մի դրվագ, որը թերևս քիչ է հայտնի լայն հասարակությանը: 20-րդ դարասկզբի հայ հայրենասիրական երիտասարդության կուռքն էր հանդիսանում Ռուբինա Արեշյան-Օհանջանյանը (1881, Թիֆլիս - 1971, Կանադա), որը տակավին 24 տարեկան` 1905 թվականին նախապատրաստել և իրականացրել է սուլթան Աբդուլ Համիդի վրա մահափորձը, ֆեյսբուքյան իր էջում պատմում է օգտատեր Ռուբեն Շուխյանը:

Սևանի հատակին ստորջրյա բնակավայր է հայտնաբերվել: Բացահայտումը կատարել է «Այաս» ծովային հետազոտությունների ակումբի ջրասուզակների խումբը` ղեկավար Ռաֆայել Մկրտչյանի գլխավորությամբ: Նրանք իրենց նախաձեռնությամբ 2004-ից ուսումնասիրություններ են կատարում Սևանի հատակին: Եվ ահա 2015-ը լի էր նշանակալի բացահայտումներով. ջրասուզակների խումբը նախ լճում զուբրի ոսկոր, ապա նաև ամբողջական գլուխ գտավ, այնուհետև` ստորջրյա բնակավայր և XX դարի 30-40-ական թվականներին սուզված նավեր: Գիտնականների կարծիքով` քաղաքն առնվազն ...

Երևանն աշխարհի հնագույն մայրաքաղաքն է, նրա տարիքն անցնում է 6 հազարից: Այո, հենց 6 հազար: Շատերը մեր մայրաքաղաքի պատմությունը սկսում են Էրեբունի բերդաքաղաքից` հիմնավորելով, թե այն գտնվում է քաղաքի հատակագծի մեջ: Սակայն Երևանի հատակագծի մեջ է նաև Շենգավիթը, որը, ավելի հին պատմություն ունենալուց զատ, նաև հին աշխարհում հսկա քաղաքակրթության կենտրոն է հանդիսացել:

Չնայած Թուրքիայի Հանրապետության սահմանադրությամբ ժամանակակից Թուրքիայում ազգություններ չկան, իրականում էթնիկ առումով Թուրքիան աշխարհի ամենախայտաբղետ երկիրն է: Խնդիրը, սակայն, միայն երկրի բազմազգությունը չէ: Մինչ օրս շատ էթնիկ խմբերի շուրջ տարակարծություններ կան, թե ովքեր են, երբ են հայտնվել պատմության թատերաբեմում, ինչ ծագում ունեն…

Սարգիս Խաչատուրյանի անունը ցավոք, քչերին է հայտնի: Թերևս` միայն ոլորտի մասնագետներին: Մինչդեռ շնորհաշատ ու տաղանդավոր հայորդին մեծ վաստակ ունի համաշխարհային մշակույթի պատմության մեջ:

Օտար բանակներում ծառայած, օտար դրոշի համար կռված շատ հայտնի հայեր կան: Նրանցից է նաև Ֆրանսիայի կայսր Նապոլեոն Բոնապարտի թիկնապահը՝ Ռուստամ Ռեզան, որ հետագայում գրեց իր ինքնակենսագրական գիրքը՝ «Նապոլեոն Առաջինի մամլուք Ռուստամի հուշերը», որով մեծ ծառայություն մատուցեց նաև պատմագիտությանը:

Peopleofar կայքում հրապարակված «Արքաներից արքայի իրական դեմքը» հոդվածի հեղինակը ժամանակակից տեխնոլոգիաներով փորձել է պատասխանել շատերին հուզող «իրականում ի՞նչ դիմագծեր է ունեցել հայ հզորագույն Տիգրան Մեծ թագավորը» հարցին:

Իրանի հզոր տիրակալի կյանքի ու գործունեության շատ դրվագներ անմիջականորեն կապված են Հայաստանի, հայ ժողովրդի հետ: Նրա կերպարը «Թմբկաբերդի առումը» պոեմում կերտել է Հովհաննես Թումանյանը: Պատմաբանները նրան Նադիր շահ են կոչում, բայց Իրանի ահեղ տիրակալը երբեք շահի տիտղոս չկրեց` բավարարվելով իր համար համեստ խանի տիտղոսով:

Բայրոնը, այցելելով սբ.Ղազար կղզի և երկար ժամանակ հյուրընկալվելով Մխիթարյաններին, գրել է. «Այնտեղ բոլորը խոսում են միայն ամենաանհրաժեշտի մասին»:

Միջնադարյան իրականության մեջ հազվադեպ է, որ հասարակ ծագմամբ մարդն այնպիսի գործ արած լինի, այնպիսի ժառանգություն թողած, որը դարակազմիկ նշանակություն է ունեցել: Հայ իրականության մեջ նման գործիչ է գիտնական, օրենսդիր, հասարակական գործիչ, հոգևորական, մանկավարժ և առակագիր Մխիթար Գոշը: