Մարդիկ սկսել են ապուր պատրաստել դեռևս 20 հազար տարի առաջ` ավելի վաղ, քան երբ մարդը սկսել է պատրաստել առաջին կավե ամանները: Իսկ ցուրտ ձմեռային օրերին ոչինչ այնպես չի վերականգնում ուժերը և ջերմացնում հոգին, ինչպես համեղ ապուրը: Այդ ճշմարտությունը հայտնի է աշխարհի գրեթե բոլոր ծայրերում, որտեղ ձմեռ գոյություն ունի:

Բաղադրությունը200 գ տավարի խաշած միս3 խաշած ձու100 գ կոշտ պանիր80 գ ընկույզառանց կորիզի սև խաղողաղ ու մայոնեզ

Բաղադրությունը150 գ կոշտ պանիր100 գ հալած պանիր2 պինդ խաշած ձու2 գազար՝ միջին չափսի4-5 պճեղ սխտորաղ

Բաղադրիչները10 հատ լոլիկ50 գ մայոնեզ250 գ թռչնամիս100 գ կոշտ պանիրաղ ու սև պղպեղ:

Փռում եփած կամ տապակած պանրագնդերը ֆրանսիական դասական խոհանոցի ուտեստներից են: Դրանք մատուցվում են ցանկացած թանձրահյութով: Իսկ պանրագնդերի պատրաստման համար անհրաժեշտ է կոշտ պանիր, պաքսիմատ կամ ալյուր, որ վարդագույն կեղև գոյանա ու համի համար՝ սխտոր, որը կարելի է պարզապես ճզմել:

Այս թխվածքը արքայական համ ունի, հենց դրա համար էլ «Արքայական» անունն է ստացել:

Հայկական խոհանոցի ամենաառեղծվածային խորտիկներից է «նիշաստան»: Ավանդական նիշաստայի բաղադրատոմսը հնագույն ժամանակներից պահպանվել է Ջավախքի հայերի մոտ:Նիշաստա բառը թուրքերենով օսլա է նշանակում, որը մասնակիորեն բացատրում է դրա բաղադրությունն ու նշանակությունը:

Բաղադրությունը250 գ խոզամիս50 գ սունկ (շամպինյոն)0,5 գլուխ սոխ3 ձու30 գ ալյուրպաքսիմատձեթկանաչի (սամիթ կամ համեմ)աղ ու սև պղպեղ

Բաղադրիչները180 գ ալյուր250 մլ կեֆիր1 ձուաղ1 պտղունց սոդասև պղպեղ350 գ հավի կրծքամիս2 ձու20 գ կանաչի40 մլ ձեթ10 գ կարագ: